Διάλογος για Εκπαιδευτικά Θέματα

Τι δασκάλους έχουμε; Αστέριος Παντοκράτορας ( Συνταξιούχος )

Εδώ και πολλά χρόνια ήθελα να διατυπώσω μερικές σκέψεις για την κατάσταση της παιδείας στη χώρα μας, αλλά το ανέβαλα συνεχώς. Έχουν ειπωθεί τόσα πολλά, ώστε αναρωτιέται κανείς αν μπορεί να προσθέσει κάτι σημαντικό. Όλοι συμ­φωνούν ότι πρέπει να αυξηθούν ο δαπάνες για την παιδεία με στόχο το 5% του ΑΕΠ, να βελτιωθεί η περιβόητη υλικοτεχνική υποδομή, να υπάρχει επι­μόρφωση των εκπαιδευτικών, να υπάρχουν καλά βιβλία κ.λπ. Τελικά, το αποφάσισα όταν ένας συ­νάδελφος του Πολυτεχνείου μάς κοινοποίησε τα αποτελέσματα της τελευταίας έκθεσης αξιολόγη­σης των μαθητών που διενεργείται από το διεθνές πρόγραμμα ΡΙ5Α. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτά, η Δημοκρατία της Τσεχίας, που ξοδεύει ανά μαθητή μόνο το 1/3 των χρημάτων που ξοδεύουν οι Η.Π.Α., παρουσιάζει μία από τις δέκα καλύτε­ρες επιδόσεις στον κόσμο. Αυτό οφείλεται κυρίως στην ποιότητα των δασκάλων. Αλλά τι σημαίνει καλός δάσκαλος σε όποια βαθμίδα της εκπαίδευ­σης;

Καλός δάσκαλος είναι αυτός που έχει μεράκι γι' αυτό που κάνει, γνωρίζει καλά το αντικείμενο του μαθήματος, αγαπάει και σέβεται τους μαθητές του, διδάσκει με παραδείγματα και επιζητεί το διάλογο, δέχεται τις ερωτήσεις κατά τη διάρκεια του μαθήματος, αντέχει την αμφισβήτηση ακόμη και την επιθετικότητα του μαθητή, δεν τον ενο­χλούν οι παλιές αίθουσες και τα συνθήματα στους τοίχους, δεν κάνει επίδειξη γνώσεων, δεν ειρω­νεύεται τους μαθητές, δεν προσπαθεί να καλύψει την ανεπάρκεια του με υπερβολική αυστηρότητα, δηλώνει με ειλικρίνεια την αδυναμία του να απα­ντήσει σε κάποια ερώτηση, δημιουργεί οικειότητα και φιλία με τους μαθητές, είναι έτοιμος να ασχοληθεί με τα προσωπικά τους προβλήματα, μεταδί­δει γνώσεις αλλά και την αγάπη για τη γνώση και καλλιεργεί και οξύνει την κρίση των μαθητών του. Μετά την αποφοίτηση η επικοινωνία του δασκά­λου με το μαθητή λήγει, και ο μαθητής ακολουθεί το δικό του δρόμο. Καλός δάσκαλος είναι αυτός που επιβιώνει με θετικά συναισθήματα στη μνήμη των μαθητών του. Πόσοι από μας δεν οφείλουμε άραγε την ύπαρξη και την προκοπή μας σε έναν καλό λόγο, σε μια ενέργεια ή στην έντονη επιρ­ροή ενός καλού δασκάλου στη ζωή μας; Και πό­σοι από αυτούς τους δασκάλους που επηρέασαν θετικά τη ζωή μας δεν έζησαν και έδρασαν σε αντίξοες συνθήκες;
Τα λεφτά για την παιδεία και η περίφημη υλι­κοτεχνική υποδομή ασφαλώς και είναι απαραίτη­τα, αλλά σημαντικότερο από όλα είναι, κατά τη γνώμη μου, η ποιότητα των δασκάλων. Χρέος της Πολιτείας είναι να διορίζει σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης δασκάλους ικανούς και με μερά­κι για τη δουλειά τους. Πιστεύω ακράδαντα ότι η παιδεία μας θα βελτιωθεί σημαντικά, χωρίς να περιμένουμε «αιώνια» τη βελτίωση της υλικοτε­χνικής υποδομής.

Είμαι σίγουρος ότι πολλοί θα χαμογελάσουν, και ενδεχομένως «ειρωνικά», με την άποψη αυτή, αλλά η πίστη μου στηρίζεται στη μακροχρόνια ενασχόληση μου με τη διδασκαλία. Πρόσφατα σε δημοτικό σχολείο της περιοχής άλλαξε ο διευ­θυντής. Τη θέση του παλιού βαριεστημένου διευ­θυντή ανέλαβε ένας νέος ορεξάτος δάσκαλος που αφιερώνει το χρόνο του για τη βελτίωση της λει­τουργίας του σχολείου. Το πνεύμα στο σχολείο έχει αλλάξει ριζικά με την ίδια υλικοτεχνική υπο­δομή. Οι νεαροί μαθητές ξυπνούν και πηγαίνουν με χαρά και ενθουσιασμό στο σχολείο, ενώ πριν δεν έδειχναν ιδιαίτερο ζήλο.
Αστέριος Παντοκράτορας